De performance van Cornelissen, Nederveen en Nypels

Fragmenten uit: Johan Cornelissen, Jan Nederveen, Rob Nypels
Gamma, Utrecht, 20 november - 23 december '78

Johan Cornelissen, Jan Nederveen en Rob Nypels, oprichters van het tweemaandelijkse kunsttijdschrift CRES, hebben het ambitieuze plan opgevat om vier weken lang gezamenlijk in Galerie Gamma, Utrecht, te gaan wonen en werken. Hoewel zij zonder vooropgezet plan van start zijn gegaan, zal het accent van hun activiteiten daar vooral gericht zijn op een onderzoek naar zichzelf, de onderlinge relatie en de ruimte. Zij manifisteren zich heel duidelijk als collectief, zeker waar het de uitwerking van de ideeën, die door ieder afzonderlijk aangedragen worden, betreft. Iedere vrijdag (24 nov, 1/8/15/22 dec) om acht uur 's avonds zal in de vorm van een performance/installatie een afsluiting plaats vinden van wat ze die week hebben doorgemaakt. Na dat vrijdag-verslag wordt alles weer afgebroken en beginnen zij weer opnieuw. Andere ideeën en andere opvattingen zullen als zodanig ook weer voor een andere uitwerking zorgen (uit het kunstenaarsboek Johan Cornelissen, Jan Nederveen, Rob Nypels Gamma, Utrecht, 20 november - 23 december '78 Cres Publishers Amsterdam 1978).

Agora Studio en De Appel arts centre

Aankondiging en fragmenten uit: Pelotas van Johan Cornelissen

Jan van Eyck academie Maastricht 1977

Buiten Amsterdam (Ulises Carrión) verschenen vooral in Maastricht verschillende kunstenaarsboeken die op de Jan van Eyck academie werden gedrukt. Van o.a. Rod Summers (Mail project z.j., Poems '68-'72 z.j. en Influence '43-'75 z.j.) en Servie Janssen (Dimensies van stilte en mythe 1974, Platmond 1975, Project in 'de Appel' 1978). In Maastricht bevond zich tevens de ‘Agora Studio’ een activiteitencentrum dat de beeldende kunst als uitgangspunt nam en in 1972 werd opgericht door Theo van der Aa en Ger van Dijck. Zij organiseerden hier tentoonstellingen, lezingen, politieke acties en film- en diavertoningen. Daarnaast gaf het centrum het tijdschrift Fandangos uit en publiceerde het een serie boeken van onder andere Ulises Carrión, Nikolas Urban, Marjo Schumans (Outlines 1974), Johan Cornelissen (Pelotas, R.G.S.) en de Mexicaanse kunstenaar en uitgever Felipe Ehrenberg. Agora werkte nauw samen met de Jan van Eyckacademie. De doelstellingen van het centrum waren verwant aan de fluxus-mentaliteit: niet kunst om de kunst maar een samengaan van kunst en leven. ‘Agora’ vervulde een schakelfunctie binnen een internationaal netwerk van gelijkgestemde ondernemingen wat ervoor zorgde dat het centrum ook door veel buitenlandse kunstenaars werd bezocht (Van der Zwaag).

Bij Agora Studio ging men uit van het idee dat kunstuitingen ontstaan, onafhankelijk van geografische of historische aanleidingen. Met name de opzet van de Fluxus-beweging en de conceptuele kunst beantwoordden aan deze gedachtengang. Beide stromingen maakten gebruik van moderne media en bestaande communicatienetwerken om historische en geografische grenzen te overschrijden. Vanuit de door deze stromingen gecreeerde situatie wilde Agora Studio verder gaan. Dit mondde uit in speciale aandacht voor de mediakunst binnen Agora Studio. Met Agora Studio was weer een instelling ontstaan waar videokunstenaars voor de realisatie van hun projecten terecht konden (Stokvis).

Omstreeks 1975 kreeg de videokunst in Nederland een nieuwe impuls door de oprichting van De Appel Amsterdam in 1975. Over een periode van vijf jaar zou De Appel zich profileren als internationaal podium voor conceptuele kunst en performances. Veelal werden performances op video vastgelegd. Van de performance en conceptuele kunstenaars die met video werkten, ontwikkelden enkelen zich tot kunstenaars die het gezicht van de Nederlandse videokunst zou gaan bepalen. Dit waren Elsa Stansfield en Madelon Hooykaas, Bert Schutter en Daniel Brun. Stansfield en Hooykaas werkten sinds 1972 samen als 'White Bird'. Zij hebben ook kunstenaarsboeken vervaardigd:

- 5 video environments (Maastricht, Agora Studio 1979),
- The lines of his hand, fragments from a videotape (Utrecht, Gamm(a) gammagazine 7 1978)
- Transposed Environment pdf.file (Cres Publishers, 1980).

Neo-konstruktivisten, performance en Cres publishers

Hans Eijkelboom fragment uit: Arte Actual Holandesa

Fragmenten uit: Cornelissen NOV. 1978

Gerrit Jan de Rook en André Swertz hebben een publicatie uitgegeven genaamd 'Arte Actual Holandesa' (Gamm(a) Utrecht 1979) bij de tentoonstelling in de Sociedade Nacional de Belas Artes te Lissabon. Deze kan als een kunstenaarsboek worden beschouwd. Met bijdragen van 14 deelnemende kunstenaars verdeeld in 2 groepen:

1. De neo-konstruktivisten: Paul van Dijk, Joke van Kerkwijk en Marius Quee werken met geometrische vormen. Alex Spilker en Paul van de Vliet meer visueel - systematische vormen. Bij Madelon Hooykaas, Elsa Stansfield en William Verstraeten vormen geometrische vormen de basis voor de installaties.
2. Performance - kunstenaars: Hans Eijkelboom houdt zich bezig met de smaak van mensen bij het kiezen van kleren, partners etc. De Cres-groep Johan Cornelissen, Peter Mertens, Jan Nederveen en Rob Nypels houden zich bezig met groepsvoorstellingen. Harrie de Kroon met visuele vervreemding.

De Cres Kunstenaars Collectief was opgericht in 1976 door Johan Cornelissen, Peter Mertens, Jan Nederveen en Rob Nypels, die allemaal gestudeerd hebben aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. In 1978 beginnen ze hun twee maandelijkse kunst tijdschrift Cres uit te geven in een oplage van 300, waarvoor zij naast hun eigen publicaties (resp. zt NOV. 1978, zt 1978 + Egypt 1980, zt JULY 1978, zt SEPT. 1978) ook andere kunstenaars hebben uitgenodigd om deel te nemen. Deze publicaties kunnen als losse kunstenaarsboeken worden beschouwd:

* Hugo Boxhoorn (Nova Zembla 1977-1978)
* Ulises Carrión (In alphabetical order 1979)
* Madelon Hooykaas & Elsa Stansfield (Transposed Environment 1980)
* Harrie de Kroon ('identity': I lay on the bottom of a tank, wich is filled with water. The surface of the water burns. One hears a tape recording of a heavy breathing during this 20 minutes 1979)
* John Liggins (Wish 1979)
* Johan Claassen (Egypt 1989)
* Tomasz Sikorski (Autozapis : Autorecording 1980)
* Nikolaus Urban (performance 7.6.1979, Arnhem : a documentation)
* Jan Mertens (JAN 1979. A pleasant pattern, depicting a smiling man)